Ik ben samen met een collega uitgenodigd op een netwerkbijeenkomst van de Loyale Rebellen in het noorden van het land om een presentatie over ons onderzoek naar krimp te geven. De kern van onze presentatie is dat we een aantal onderwijskundige strategieën laten zien. Na de presentatie vervolgen we met een opstelling.
We zoomen uit door een maatschappelijke opstelling te doen rondom het thema krimp. De opstelling wordt begeleid door Nicole van der Ouw. Ik kijk mee als begeleider.
In de opstelling wil de vraaginbrenger kijken naar wat het besluit om de klassen te vergroten met het schoolsysteem doet. Hij wil weten welke kansen er ontstaan dankzij krimp. De vraaginbrenger kiest om de leerling, de vertrekkende leerkracht, de blijvende leerkracht, de ouder, de schoolleider, het bestuur en uiteindelijk de inspectie/overheid op te stellen.
De ouder en de blijvende leerkracht kijken samen naar een kant terwijl de vertrekkende leerkracht en het kind naar de andere kant kijken. Er lijkt geen contact te zijn. Bij de laatste twee is wel boosheid.
Het besluit wordt ingebracht, maar dat verandert niet veel aan de posities. De leerling en de vertrekkende leerkracht worden alleen maar bozer. De leerling wil zich nog meer afkeren van het systeem.
De bestuurder en de schoolleider wordt gevraagd een plek te zoeken. De bestuurder gaat links van het besluit staan. In de ordening zou dat kunnen duiden op dat het besluit belangrijker is dan de bestuurder. De schoolleider gaat tussen bestuurder/besluit enerzijds en de andere vier instaan. De boosheid neemt toe. De schoolleider wil met iedereen contact maar dat lukt niet. Er wordt tegen de schoolleider gezegd: “Doe dan wat!” De schoolleider staat ook machteloos. De leerling gaat nu definitief weg. Niemand gaat de leerling achterna. Uiteindelijk gaat de vertrekkende leerkracht in gesprek met de leerling. Deze besluit terug te komen. Als de overheid/inspectie ingebracht wordt, wordt de lading ingetogen, stil en ijskoud.
De komst van de inspectie/overheid verandert inhoudelijk niet veel. Het gaat de leerling weer te veel over andere dingen en hij gaat weer weg. Dit is een patroonherhaling. Nu gaat de blijvende leerkracht met de leerling praten. De leerling komt weer terug. De druk op de schoolleiding en het bestuur nemen toe om iets met het besluit te doen. Het bestuur twijfelt, maar blijft bij het besluit.
Systemische conclusies
– bij de leerling drukte een last op de schouders. Dit was al aan de hand voordat het besluit genomen werd tot vergroten van de klassen;
– alle partijen lijken machteloos te staan om verbinding te vinden, om elkaar te versterken. Er wordt weinig bewogen. Het gevolg hiervan is dat de leerling wil vertrekken;
– zorg voor beweging naar de boosheid van de mensen. Dat is de beweging voor leidinggevenden en bestuurders naar leerkrachten. Niet andersom;
– krimp zorgt voor een vergrootglas situatie. Alle zaken die al speelden voor de krimpsituatie, worden nu uitvergroot en zichtbaar.
systemischwaarnemen 